Fransje en haar dominee
Greet Gilhuis-Smitskamp heeft twee boeken geschreven waarin veel van Easternijtsjerk is te herkennen. Als jong domineespaar in hun eerste gemeente zullen ze vast verbaasd hebben gekeken toen er dingen in het dorp gebeurden waarvan ze eerst geen weet hadden. Terwijl Jan C. Gilhuis (predikant in ons dorp van 1932 tot 1936) als dominee de gemeente in trok, was ‘domineesmevrouw’ Greet Smitskamp in de pastorie aanwezig en hoorde natuurlijk later de verhalen van haar man. Vanzelf gebeurden er in de pastorie ook allerlei zaken die bijzonder waren. Die verhalen heeft ze later opgeschreven in het boek ‘Fransje en haar dominee’. Naast ‘Het karretje van Dirk Olie’, een kinderboek, was ‘Fransje’ het tweede boek met als onderwerp het leven van een domineesechtpaar in Easternijtsjerk en meer bestemd voor oudere lezers.
Ook deze keer is er veel fantasie gebruikt, maar toch is er veel in te herkennen dat op Easternijtsjerk slaat. Zo is Nijsterweerd natuurlijk het dorp Easternijtsjerk en zijn verschillende zaken rond de pastorie heel herkenbaar. Zo is Kees natuurlijk dominee Gilhuis. Namen van Easternijtsjerksters zult u niet aantreffen, maar sommige karaktertrekken van genoemde personen (vooral bij dominees en dokters en kerkenraadsleden!) zijn voor de ouderen vast herkenbaar. Ook sommige gebeurtenissen die worden opgehaald zullen de ouderen onder ons bekend voorkomen.
Hieronder is het hoofdstuk weergegeven waarin de pastorie als een ‘Glazen Huis’ wordt beschreven en de nieuwsgierigheid van sommige dorpsbewoners een hoofdrol speelt, maar dan op een humoristische manier verwerkt. Vooral een beginzin als ‘Als ik ooit nog eens mijn memoires ga schrijven, zal het eerste deel, handelend over Nijsterweerd, als titel dragen ‘Leven zonder geheimen’. In dat verhaal speelt de nieuwsgierigheid wel een hoofdrol, maar blijft de beschrijving luchtig en niet aanstoot gevend. Als het boekje nog ergens te krijgen is, is dat een aanrader!
