Langgrousterwei, 1918.
Links café Het Hoekje, hier met klimop maar op andere foto’s soms ook zonder. In dit pand is al sinds 1834 een herberg gevestigd.
Het eerste huis rechts is in 1906 gebouwd en was in eerste instantie bedoeld voor gasten van de herberg, later woonde de gewezen herbergierster er zelf.
Het torentje hoort bij het gereformeerde kerkgebouw, gesticht na de Doleantie in 1890. Sinds 2005 wordt het gebouw “De Bining” genoemd en hoort het bij de Protestantse Gemeente Oosternijkerk. In 2020 werd het door de gemeente afgestoten en kwam het gebouw in particuliere handen. Er zijn meerdere plannen voor aanpassing van het gebouw gemaakt, maar concreet is er al heel lang niets gebeurt.
Verderop in deze straat, maar op de foto niet zichtbaar, werd in 1868 de eerste christelijke school gebouwd. Het tweede gebouw, de Foeke Sjoerds Skoalle genoemd, is van 1950 maar werd verschillende keren verbouwd en uitgebreid. In 2022 is dat gebouw afgebroken en in 2023 vervangen door De Wrâldwizer.
Langgrousterwei, 1923.
De oudst bekende foto met daarop het christelijk schoolgebouw uit 1902 en de oude woning van de hoofdonderwijzer daarvoor. Verderop staat er aan die kant van de Langgrousterwei geen enkel gebouw, pas na 1932 zouden daar woningen worden gebouwd.
Aan de linkerkant zijn als eerste twee witte palen zichtbaar, waarschijnlijk de ingang naar de voormalige gereformeerde pastorie, later doktershuis en nog later de garage bij het loonbedrijf van Frans Postmus. Daarna (bij de fietser) een smal weggetje, nu De Terp, maar destijds It Lykpaad waarlangs alle begrafenisstoeten naar het kerkhof hun weg vonden. Het was erg smal, er liep een sloot langs en voerde helemaal tot aan De Buorren langs de Foeke Sjoerdsstrjitte waar nog de gracht om de hervormde pastorie was. Voorbij It Lykpaad was er aan die kant van de straat ook helemaal geen bebouwing tot aan de vier blokjes van twee huizen, gebouwd in 1919 door de Woningstichting Oostdongeradeel. Ze zijn in 1975 en 1976 afgebroken, veel bewoners kregen een plekje in de nieuw gebouwde bejaardenwoningen aan Doktersfiif.Het laatste huis is het boerderijtje van Taeke Pieters Lolkema.
Een stel nieuwgierige kinderen ligt in de berm naast de droge sloot. De straat lijkt nog niet met stenen gevloerd en het smalle paadje links naast de weg werd gebruikt door voetgangers als de hoofdweg slecht begaanbaar was; voorheen was het heel gebruikelijk dat er langs de wegen tussen de dorpen spontaan zo’n smal voetgangerspaadje was gevormd door het vele gebruik door voetgangers, ja er werd toen nog veel gelopen!
Langgrousterwei, 1930.
Gezicht vanaf de Boate’ Hoeke richting Peazens met links op de hoek het café (’t Hoekje) weer eens vol in de klimop, vanaf 1917 met als kastelein Jan Sijtsma. Na zijn dood in 1945 was weduwe Franske Sijtsma-van der Zon nog tien jaar lang ‘kasteleinske’; zij woonde eigenlijk in de gelagkamer, kwam alleen ‘boven’, waar de eigenlijke woonkamer was, als zij ging slapen. In 1853 was Boate Sakes Posthumus de herbergier, waarschijnlijk is de Boate’ Hoeke naar hem genoemd.
Het huis rechts op de andere hoek was eerst een stalhouderij met een woonhuis, iets na 1900 verbouwd tot twee huizen, waarvan in het hoekhuis ook gasten van de herberg konden overnachten.
Twee huizen verder was de schilderszaak van Jacob Tjeerds Tilkema, na 1937 was dat het domein van Jelle en Minke Walda. De fietsen staan voor de hoge deuren van de werkplaats.
Het torentje van het in 1890 gebouwd gereformeerde kerkgebouw staat iets naar achteren, later werd dat De Bining.
Het huis aan de weg (achter de fietser) werd jarenlang bewoond door de weduwe van Pieter Sijtsma voordat de bekende dichter-schrijver Anders Minnes Wybenga, afkomstig van Nijewier, er tot zijn dood in 1948 woonde en na hem zijn weduwe.
Tussen deze woning en de kerk is het dak te zien van de boerderij destijds bewoond door Dirk Idses Hartmans, na 1945 door Johannes en Jel Blom die naast het houden van vee (koeien en kippen, soms ook bevers) ook een aardappelhandel dreven waar verschillende Easternijtsjerkster arbeiders werk vonden.
De karakteristieke elektriciteitspaal, de mooi rondlopende straatstenen en de paard-en-wagen (is het Pieter Tontsje, de man die de tonnen in het dorp leegde op It Jiskelân of gebruikte die toen nog een hond voor zijn kar?) vervolmaken dit prachtige beeld uit 1930.
Langgrousterwei, 1937.
Links op de foto is nog net een stukje van café It Hoekje te zien, vanaf 1834 was dit al een herberg. In 1853 was Boate Sakes Posthumus de herbergier, waarschijnlijk is de Boate’ Hoeke naar hem genoemd.
Daarnaast bij de scheve elektriciteitspaal (komt vast van de groothoeklens van de fotograaf!) is nog de woning zichtbaar, gebouwd door de Meindersma’s en het laatst bewoond door leden van de familie Holwerda, Jacob, Wybe en als laatste Sjouke en Doet Holwerda. Intussen is dat huis verdwenen en tuin geworden.
Het tweede gebouw van rechts is de schilderzaak van Jacob Tjeerds Tilkema, in 1937 overgenomen door Jelle en Minke Walda. In het derde gebouw was de woning van de schilder gevestigd.
De naam van de straat heeft twee componenten: lang en grou. Dat ‘lang’ is wel duidelijk want de straat loopt bijna 4 kilometer lang rechtuit op naar de oude zeedijk. Dat ‘grou’ heeft te maken met ‘groeien’. Het gebied hier lag voor de dijkbouw van ongeveer 1200 in het stroomgebied van de rivier de Peazens en is door de werking van eb en vloed aangegroeid tot het hoog genoeg lag om ingedijkt te worden. De ‘moderne’ blokverkaveling aan deze kant van het dorp wijst hier ook op.
Tot slot nog een nostalgisch plaatje uit Fen Fryske Groun, 1935
