Aankondiging
Kindcentrum De Wrâldwizer Easternijtsjerk geeft aandacht aan schrijvers.
Het is van belang kinderen te interesseren voor lezen, schrijven en de historie en verhalen van eigen inwoners van heden en verleden. De Wrâldwizer heeft een prachtig leerzaam en betekenisvol programma voor ogen in de weken 26 juni -21 juli.
Aanleiding
Een dorpsinitiatief, 25 jaar na het overlijden van schrijfster Froukje Annema Noordenbos, wordt met school opgepakt. Samen met schrijvers bereiden we deze weken voor. We willen kinderen bekend maken met het belang van schrijven en het mooie van lezen en zelf schrijven.
Wat gaan we doen
Er is voor gekozen om in de weken 26 juni -21 juli 2023 in de klas aandacht te besteden aan het beroep 'schrijven' . Wie gebruikt het schrijven als vak in Niawier/Nes/Easternijtsjerk?
Het is een actueel beroep. Kinderen leren vanuit de praktijk over het actuele schrijversberoep en geschiedenis-omgevingsonderwijs.
Schrijvers van nu
We nodigen een aantal schrijvers uit op school:
Anne-Goaitske Breteler, oud-leerling van de school, laat zien dat je al jong kunt beginnen met schrijven. Dominee Geert van Wieren schrijft voor preken en nog veel meer. Tettie Stiemsma-Walda schrijft en vertelt over schrijvers en Annie Bremer vertelt over schrijven voor jezelf.
Schrijvers van toen
We gaan het hebben over schrijvers waarvan er in alle drie de dorpen een monument staat.
Niawier; Anders Minnes Wybenga,
Easternijtsjerk: Froukje Annema Noordenbos,
Nes: Nynke van Hichtum.
Vormen van aandacht
We nodigen een oud dorpsbewoner uit die ons kan vertellen over schrijvers.
We gaan voorlezen uit verschillende boeken en bespreken dit met de kinderen.
We gaan op zoek naar de verhalen rond de schrijvers.
We interviewen mensen over lezen, schrijven en schrijvers.
We gaan naar de gedenktekens van de schrijvers.
We fietsen naar de boerderij op Berchhuzen waar Froukje Noordenbos is geboren en gaan daar de omgeving beleven met een picknick.
en…. wie weet maken we zelfs een krant.
Want na deze weken hebben we heel wat te vertellen, te schrijven en te laten zien!!
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>zie document Schrijvers krant Wrâldwizer
Uitvoering en afsluiting
De leerlingen van de Wrâldwizer zijn de twee weken voor de zomervakantie druk bezig geweest met schrijvers uit de omgeving.
Froukje Annema Noordenbos overleed 25 jaar geleden, groeide op in Berchhuzen waar ze ook over schreef. Daarnaast was er aandacht voor schrijvers uit Oosternijkerk, Niawier en Nes. Annie Bremer kwam hier op school over vertellen. Aan het einde van ons project zijn groep 4-8 op de fiets naar Bollingwier geweest om de boerderij van dichtbij te bewonderen. Hier hebben we gepicknickt en geleerd over het boerenbedrijf.
Nynke van Hichtum en Anders Minnes Wybenga.
Tettie Stiemsma-Walda heeft verteld over Nynke van Hichtum die in Nes geboren is en een pseudoniem was van Sjoukje Bokma- de Boer. Ze was de jongste van vijf predikantsdochters. Het schrijverstalent had ze van haar vader. Nynke trouwde met de even beroemde Pieter Jelles Troelstra. De schrijfster is vooral bekend geworden van haar boek Afke’s tiental. Tettie las de eerste bladzijde uit de Fryske vertaling; De tsien fan Martens Afke.
In een ander naburig dorp Nijewier, waaruit ook kinderen op de basisschool te Easternijtsjerk zitten, kwam de bekende Fryske schrijver Anders Minnes Wybenga, Hij was een groot voorstander van de Fryske taal. Hij vertaalde alle 150 psalmen in het Frysk en schreef boeken en verhalen. Tevens was hij de oprichter van de K.F.F.B. Midden in Nijewier werd in 1970 een monument voor hem opgericht.
Ds. Geert van Wieren. Omdat ik als dominee ook veel schrijf, ben ik uitgenodigd iets daarover te vertellen. Toen ik de school binnen kwam op maandag 3 juli, werd mij gevraagd of ik het goed vond dat de leerlingen van groep 4, 5 en 6 (samen zo’n 40) naar mijn bijdrage luisterden en daarna de leerlingen van groep 7 en 8 (samen zo’n 20). Dat was even schrikken want zulke grote groepen had ik niet verwacht. Maar goed, geen probleem. Het ging om twee keer een half uur en beide keren had ik hetzelfde programma. Ik begon met de vraag of ze wisten wat ik zoal schrijf? Van beide groepen kwam hetzelfde antwoord: preken! Dat sloot mooi aan bij mijn onderwerp: hoe schrijf ik een preek? Met een woordweb op het digibord kon ik uitleggen hoe ik dat doe. Vijf stappen zijn er dan te onderscheiden: 1 bedenken van het onderwerp, 2 zoeken naar informatie, 3 schrijven van de preek, 4 overlezen en verbeteren, 5 de preekstoel op.
Het komt ongeveer op hetzelfde neer als het houden van een spreekbeurt. Eigenlijk is een preek voorbereiden en houden ook gelijk aan een spreekbeurt. Verder heb ik uitgelegd dat een preek van zo’n 12, 13 minuten een voorbereiding van zo’n tien uren nodig heeft. Na dit gedeelte over de preek was er gelegenheid tot vragen stellen. De vragen die kwamen hadden vrijwel niets meer met schrijven te maken, maar gingen vooral over mijn werk als dominee. Het half uur leek aan het begin vrij lang, maar was snel voorbij. Hoewel enigszins spannend vond ik het leuk om met de leerlingen in gesprek te zijn. Misschien dat er een toekomstige dominee tussen zit…
Schrijfster Anne-Goaitske Breteler Met veel enthousiasme reageerden de kinderen van de Wrâldwizer in Oosternijkerk op de les die ik mocht geven over hoe je al op jonge leeftijd van schrijven je werk kan maken. Aangezien mijn genre non-fictie betreft hebben we het uitgebreid gehad over interviewtechnieken en geschiedenis op papier krijgen. Dat zich al veel talent in de groepen bevindt, bewezen de leerlingen door na afloop op hun beurt vele vragen te stellen en te vertellen over hun eigen schrijf-interesses. Ook de onderbouw deed actief mee nadat het prentenboek 'De lytse walfisk' werd voorgelezen. Een van de leerlingen had zelfs een verhaal geschreven over een walvis.
Annie Bremer vertelde over haar eigen schrijven; vakantieverhalen en reisverhalen, gedichten en dagboek. Ze had ook veel vragen voor kinderen, waarom zou je dingen opschrijven, hoe vaak lees je per dag dingen en waarom, wat zijn leuke dingen om over te lezen (andere mensenkinderen of over andere landen etc.) Met lezen ontdek je heel veel.
We spraken ook over de boeken die Reinder Tolsma schreef (oud meester van de Foeke Sjoerdsskoalle) en een aantal leerlingen mochten van Jappie Poutsma een boek vasthouden en inkijken van Foeke Sjoerds, een heel oud boek.
De Wrâldwizer sluit schrijversweken af met * Schrijverskrant *
Van 26 juni – 21 juli is er aandacht geweest voor schrijven en schrijvers van toen en nu.
Super leerzaam en enthousiaste kinderen.
De Wrâldwizer vond het van belang om de kinderen te interesseren voor lezen, schrijven en de historie en verhalen van eigen inwoners van heden en verleden.
Die verhalen kwamen volop aan bod.
Van walvisvaarders en oorlogsvluchtelingen.
Maar ook hoe men woonde en leefde in vroegere jaren.
De boeken van schrijvers werden beluisterd en bekeken.
Zelfs een boek van Foeke Sjoerds uit 1765 mochten we inkijken.
Kinderen maakten hun verslagjes en foto’s en legden deze vast in de Schrijverskrant.
Ze weten nu, kinderen en juffen en meesters, wie Froukje Annema Noordenbos was en Anders Minnes Wijbenga en Nynke van Hichtum en waarover ze schreven.
Maar ook de schrijvers van nu Anne-Goaitske Breteler, Reinder Tolsma, Tettie Stiemsma en Dominee van Wieren.
Bijzonder om deze schrijvers te ontmoeten en te horen op school !!!
Bijzonder ook het afwisselende en actieve programma wat de leerkrachten maakten…
Onvergetelijk!!!
Het was een zeer leerzaam project met veel vrijwilligers uit de dorpen, die de kinderen meegenomen hebben in een educatieve reis waarbij we geleerd hebben vanuit de praktijk en de nabije omgeving.
Dat is de wereld leren lezen!
