Welkom

Op deze bijzondere foto (uit 1942, dus in oorlogstijd!) staat midden op de foto, links en ietsje achter de bakkerij van Buwalda (huis rechts, nu schilder Dirk Slager, De Lyts Ein 2), een klein huisje. Als het ware in de tuin van de bakkerij en tegen het hek van het kerkhof aan.Een andere bijzonderheid op deze foto is de toen nog aanwezige bomenrijkdom! Links bomen die bij de hervormde pastorie horen, toen nog veel ruimer dan nu, na de bouw van het Rabobankgebouw. Maar ook op het kerkhof staan nog royale bomen die op het eind van de oorlog gesneuveld zijn. Foto links: Maar:Wat heeft dat huisje te maken met een hok aan Ald Tún?Het woonhuis links op de tweede foto is in 1855 gebouwd. Na de oorlog had Sjouke Dijkstra er een ‘fuormanderij’ en na hem begon Douwe Kuiper (komende van Peazens) er een loonbedrijf.  Dan het verband met de foto van het kleine huisje naast de bakkerij van Buwalda. Het middelste hok op de foto van Ald Tún 30 is door Gerard Groenwold, postbode maar ook verwoed knutselaar en vaardig met houtwerk, gebouwd van de afbraak van dat kleine huisje. Het huisje werd tot 1910 bewoond door de weduwe Theunis Aukes Faber en na haar overlijden door haar zoon Lieuwe Theunis Faber. Deze laatste stierf in 1933 en sindsdien was het huisje in gebruik als pakhuis bij de bakkerij van Buwalda. In 1962 vond de afbraak plaats en werd het materiaal door Gerard Groenwold versleept naar de Ald Tún 30.

Eens was dit de grootste boerderij van Easternijtsjerk, Idskema Sate of Boschplaats genoemd. De nonnetjes van het cisterciënzer klooster Sion in Nijewier hadden het eigendom. De boer op Idskema, genoemd naar Thomas Ydskema die in 1511 de gebruiker was, moest in 1580 voor de 105 pm die hij gebruikte 63 goudguldens aan pacht betalen en verder 300 pond boter, 300 pond kaas, 20 zakken gerst en een vetgemest varken naar het klooster brengen. In 1893 trof de Boschplaats een grote ramp toen de boerderij in brand vloog. Hoewel de boer verzekerd was, werd de boerderij kleiner opgebouwd en ontstond het karakteristieke kop-romp-model.

Een bijzondere foto van een verdwenen pand. Voor de woning staan schoenmaker Sake Pieters Postma en zijn vrouw Tietje. Hij volgde zijn vader Pieter Jans Postma als schoenmaker op.  Trouwens in dit pand was zeker sinds 1836 een schoenmakerij gevestigd. Sake Postma had maar een kleine schoenmakerij, er was eigenlijk maar één kamer. Hijzelf zat aan de achterkant van de woning in een soort ‘delweage’ te werken. Daar was ook een zwarte toonbank waar de schoenen die gerepareerd moesten worden op konden worden gelegd. Hij stopte in 1947 waarna Wiebe de Vries er een soort bibliotheekje in hield, hij deed ook aan verzekeringen.  De laatste bewoner was Wiebe Holtewes waarna er een bord ‘Onbewoonbaar verklaarde woning’ aan de muur werd bevestigd.  Jacob van der Wagen maakte er een hok van en in 1974 liet Atze van der Veen twee huizen afbreken en een nieuwe opbouwen; de oude schoenmakerij werd een garage.

Dit boerderijtje is gebouwd in 1856.Voordien was er een kampje bouwland en was het huis Ald Tún 28 destijds het laatste huis van de Ald Tún. Vanaf deze (noord)kant kijk je wat vreemd tegen deze woning aan, maar het riviertje de Peazens op de voorgrond helpt bij de oriëntatie. Heel lang is dit boerderijtje bewoond geweest door leden van de familie Van der Ploeg. De eerste was Bokke Baukes van der Ploeg die er in 1896 kwam wonen, na hem zijn zoon Tjeerd Bokkes van der Ploeg van 1907 tot 1916. De laatste bewoner was Sjouke Baukes van der Ploeg, meestal ‘Sjouke fan de Tille’ genoemd. Die tille is er al lang niet meer.Eerst verdween de houten brug (die heel lang door de kerkvoogdijen van Nes en Easternijtsjerk gezamenlijk moest worden onderhouden!), daarna de portland-brug en sinds jaar en dag ligt er een duiker.  Links:Vanaf deze kant is het boerderijtje misschien beter bekend. In het voorste stuk was de woonkamer met twee bedsteden, de ene voor de ouders en misschien het jongste kind in een kribbe, de andere voor de andere kinderen en eventueel nog een ledikant voor de oudsten. Boven was geen slaapplaats. De keuken zat in een ‘delweage’, aan de kant van de weg, op de foto goed te zien. In het achterste gedeelte was een kleine stal voor 4 hokkelingen of 2 koeien. Ernaast was nog ‘de schuur’. De rest van het ‘vee’ liep op het erf rond: kippen, katten en eenden. Die eenden kwamen op het kippenvoer toe en soms verbleven er wel een honderd eenden in de Peazens voor het huis, een aantal loopeenden bleef het hele jaar. De kippen vonden een plaatsje in de oude autobus die op het erf stond. Die bus had Sjouke voor f 150,- gekocht van Arjen Dijkstra uit Nes. Die had de bus gebruikt als schaftkeet toen het zijstuk aan de smederij van Van Driesum gebouwd werd. Uiteindelijk had de bus nog op het eiland Schiermonnikoog rondgereden. Een eerste bus die Sjouke gekocht had van Eelze Weidenaar was in elkaar gezakt.Voor wie Sjouke van der Ploeg zich niet meer goed voor de geest kan halen, nog even een foto van Sjouke in actie als boerenarbeider. Na de afbraak van Ald Tún 32 in 1995 verscheen in 1996 deze woning op deze historische plaats. Hier zag ik voor het eerst een ‘gras-etende-schildpad’ zich langzaam over het terrein bewegen om het gras kort te houden. Het voorste stuk van deze woning staat precies andersom gekeerd als de woning van Sjouke van der Ploeg: richting het dorp ipv richting de Peazens.

Linksboven hangt achter het raam een papier met daarop:  MIVON actie.  Mivon: (MIddenstands Vereniging Ooster Nijkerk) werd in 1949 opgericht en bekleedde een belangrijke functie in het dorp. Er waren destijds veel meer middenstanders dan tegenwoordig en allemaal deden ze mee. De belangrijkste actie van het jaar was de Sinterklaas-Loterij. Mensen kregen lootjes naar gelang hun besteding in de winkels. Slager Holwerda laat in de etalage zien wat hij te koop heeft – een koe en een varken, een rollade en runderlapjes – terwijl in de hoek een haas figureert (is het een Paashaas?). In de MIVON-krant werden de acties aangekondigd en om de drie dagen was er een trekking met kleine prijsjes. Dat vond plaats op de hoek bij kapper Van der Vliet (secretaris-penningmeester) waar het dan een drukte van belang was als voorzitter Jaap Berga de winnende nummers trok. Er ging een gejuich op als iemand een taart of een rollade won.  Ingang dorp vanaf Mitselwier, foto 1948.De hoofdprijs werd getrokken door notaris Brons van Mitselwier. Dat gebeurde in de kapsalon waar ook de bestuursvergaderingen plaatsvonden.