De Buorren

De Buorren, de buurt, kan beschouwd worden als de hoofdstraat van ons dorp. Deze hoofdstraat was voorheen echter veel korter dan tegenwoordig, de straat boog toen om de hervormde kerk heen naar De Lyts Ein. Het westelijke stuk richting Nes was er nog niet. Dat heeft behoorlijk lang geduurd want op een oude foto uit 1911 staat dat de weg ‘Verboden voor motorvoertuigen’ was, dus ook toen kon het laatste stuk nog niet worden gebruikt.

Aan De Buorren stonden voorheen (en soms nog) belangrijke gebouwen als de hervormde kerk en de hervormde pastorie. Ook de school stond vanoud

Easternijtsjerk bezit een Foeke Sjoerdsstrjitte en (bezat) een Foeke Sjoerds Skoalle. Wie was deze beroemde dorpsgenoot eigenlijk?

Foeke werd op 2 juni 1713 geboren in Ie als zoon van schoenmaker Sjoerd Foeckes en Aaltje Hanses. Ze woonden aan de Omgong te Ie, bijna bij het pad naar de ingang van het hervormde kerkgebouw.
Foeke ging naar de school van meester Jan Goslings en er wordt van hem verteld dat hij erg leergierig was. Zo zou hij het hele rekenboek van Bartjens al op 10-jarige leeftijd hebben doorgewerkt. Helaas moest hij na een jaar of vijf van school af omdat zijn vader

Iets meer dan 100 jaar stond het in ons dorp: het schoolgebouw voor Openbaar Onderwijs. Geopend op 1 januari 1884 werd het in april 1985 door brand verwoest en daarna afgebroken om plaats te maken voor vier nieuwe woningen.
De voorganger van dit schoolgebouw stond op de hoek De Buorren-Foeke Sjoerdsstrjitte. Oudst bekende bewoner van dit schoolhuis met aan de achterkant de school, bestaande uit één lokaal, was Sibrant Hillebrantz. Hij verdiende in 1580 per jaar zeven goudgulden als schoolmeester en mocht als koster zes pondematen land gebruiken. Net als zijn opvolgers als s

Op deze plaats, De Buorren 29, recht tegenover de kerk en naast de school moet gedurende honderden jaren een pastorie hebben gestaan, misschien wel vanaf het ontstaan van het dorp. In 1794 wordt vermeld dat de bestaande pastorie wordt afgebroken en er op dezelfde plaats een nieuwe wordt gebouwd.
Na 1900 vertoont de pastorie steeds meer gebreken en dat houdt het benoemen van een nieuwe predikant tegen. Daarom wordt er in 1912 besloten het oude gebouw af te breken en een nieuwe pastorie te bouwen:

‘Het afbreken en opruimen van de bestaande pastorie, alle materialen die volgen

Een nostalgisch plaatje, 1940

Twee foto’s van een plek in Easternijtsjerk met een tussenpoos van wel 70 jaar. Het nieuwste huis staat nu bekend als De Buorren 28.

Het oudste huis, een prachtig plaatje uit het verleden, inderdaad “Uit het Archief”, was voor de oorlog de woonplaats van Gaatze Mients de Jong, Pieter Sakes Postma en Christiaan Wealtsjes Cuperus. Na 1950 woonde de “beppe” van Stien Vroom-Jongeling, de weduwe Doede Thijses Jongeling, er een aantal jaren.

Omdat het oudste huis is afgebroken, is er niets herkenbaars meer terug t

Yn 1955 kamen Romke en Corrie Adema fan Kollumersweach nei Nijtsjerk ta. Hja kochten in winkeltsje oan De Lyts Ein oer fan Taekele Soepboer.

Dat hûs is der no net mear, mar stie neist de bakkerij fan Buwalda, no is dêr de tún fan Durk en Tineke Slager. Hja wiene net de iennichste winkellju yn Nijtsjerk want yn

De Buorren 19 hie Klaas Soepboer in Spar-winkel en yn

De Buorren 11 hie widdo Ymkje Terpstra in 4=6-winkel.

Dan binne wy der noch net want yn

Langgrousterwei 6, letter kosterswente, hie Tamme de Vries in Enkabé-winkel.<

Deze foto is al eens eerder gepubliceerd en wel in 1979 in “Een geschiedenis van Oosternijkerk”, bl. 197.

Het is de oude smederij van Sieger Rozendal aan de Buorren (nummer 35). Sinds 1908 was er een fietsenmakerij gevestigd in het linker huis, waarna in 1925 de smederij rechts werd aangebouwd. De personen op de foto zijn van links naar rechts: Jan Postma, timmerman Thomas de Wilde, Livius Woude uit Ee, schilder Rense Cuperus, Hendrik Heeringa, Christiaan de Wilde en Martha Rozendal (vooraan), Wiltje Rozendal, zoon van de smid, en Sieger Rozendal, de smid zelf.

W

Voorheen was niet iedereen in het bezit van een horloge. Toch moesten de arbeiders op tijd op hun werk zijn. Daar was iets op gevonden: verschillende keren per dag werd de dorpsklok geluid. Zo fietste ik vroeger geregeld door Waaksens (Littenseradiel) waar de klok om 8, 12 en 4 uur luidde. Dat had te maken met de ‘skoften’ tijdens een werkdag voor de arbeiders. Voor een groot gedeelte is dat tegenwoordig nog zo, alleen is niet meer altijd duidelijk waarom de klok in Easternijtsjerk bijvoorbeeld om 1 uur ’s middags wordt geluid. Dat was voorheen het moment waarop de arbeide

Mijn grootmoeder Franske heeft vrijwel haar hele leven gewoond in het café in Easternijtsjerk, waar ik als kind al veel over de vloer kwam. Ze hadden het café overgenomen van Steensma. In het midden van de gelagkamer stonden een grote ronde kachel en de stoel van beppe Franske. Ze heeft het café tot haar 84ste gerund. Als er mensen waren die wat wilden drinken of hun zorgen wilden delen, kon dat bij Franske.
Beppe Franske had een stuk papier op de bar liggen en als er wat besteld werd, kwam er een kruisje op dat papier achter het drinken dat je dronk en aan het einde

Foto 1: 1970
Van het thema ‘senioren op de leugenbank’ zijn er ook van ons dorp een aantal voorbeelden bekend. Zo stond er bij het artikel “Oantinken oan De Lyts Ein” in het juninummer van De Doarpsskille een prachtige foto van senioren op een bank met de kloeke toren van de Sint Caecilia-kerk op de achtergrond.

Foto 2: jaartal onbekend
Een andere plaats waar een dergelijke bank stond, was daar net tegenover: tussen hervormde pastorie en de (voormalige) Rabobank. Daar was een kleine inham met in een halve cirkel drie ged

Boate’ Hoeke, 1906.
Dit is de oudst bekende foto van de Boate' Hoeke. Dit kruispunt wordt sinds jaar en dag de “Boate’ Hoeke” genoemd, de oorsprong van deze naam is onbekend, maar in 1853 was Bote Sapes Posthumus herbergier in het café op de hoek, misschien dat hij de naamgever is.
Het is een kruispunt tussen de Mûnewei (links), Ropsterwei (rechts), De Buorren en de Langgrousterwei (tussen de hoge boom rechts en het café op de hoek).
De tuin bij de boerderij van Bearn Idses Heeringa, ook wel bekend onder de naam &ls

Boate’ Hoeke, 1923. 
Er is veel belangstelling voor de fotograaf, immers toen geen alledaags verschijnsel. Tot in de richtingaanwijzer werd geklommen om alles goed te kunnen zien. 
Het huis links was van de slagerij van Tjeerd Holwerda, waarschijnlijk staat hij zelf pontificaal in zijn witte slagerskleren op de foto. 
Het huis op de achtergrond is in 1910 gebouwd voor Bearn Idses Heeringa en in 1920 bestemd tot pastorie van de gereformeerde gemeente en als zodanig tot 1999 in gebruik. Het beroemde hek ontbreekt nog (of is niet te zien) en de sl

De Buorren, 1957.
De foto is genomen vanuit het westen vanaf de ‘Nesserhoeke’ in de  richting van de hervormde kerk: links bocht Ald Tún richting Nes, rechts bocht naar de Griene Wei. De linkerkant van deze straat was tot kort na 1900 nog geheel onbebouwd, tot er in 1909 een winkelhuis gebouwd werd voor Kees Wouda (nu nr. 37).
Links is nog net de boerderij van de familie Johannes en Hiltje Holwerda-Van der Velde  te zien (later Aan Tabak met zijn vrachtwagens en Kooistra Installatiebedrijf), mogelijk staat de vrouw des huizes bij de home

De Buorren, 1937.
De Buorren precies de andere kant uit gezien, dus naar het westen, richting Nesserhoeke. Voorheen werd deze straat ook wel de ‘Lange Streek’ genoemd, waarvan de bebouwing aan de rechterkant van na 1900 is. Bijvoorbeeld geheel rechts de fietsenmakerij van Sieger Rozendal uit 1908.
 Geheel links de timmerzaak van de familie De Wilde, tevens boerderij met vee. In 1935 werd het bedrijf verplaatst naar het Ald Tún waar Thomas de Wilde ging wonen, terwijl broer Jelte de Wilde verder ging op de oude plek en zich toelegde op het boere

Op 'e Kofje By...

De sluiting van de bakkerij van Van Dellen, op 29 augustus 2009 was een 'mooie' gelegenheid voor in lekker kopje koffie….(en wat erbij vanzelf) bij Boate en Annie van Dellen-Riemersma.

Mijn pake was nog boer in Groninger Opeinde, maar heit is bakker geworden. Hoe dat zo gekomen is, weet ik niet, maar de beide oudste broers werden boer en de derde broer van heit werd bakker. Wellicht is heit daardoor ook bakker geworden.

Toen hij 15 jaar was heeft ie eerst een poos bij zijn broer in Idaard gewerkt, later heeft ie nog in Twijzel gew

De Buorren in 1906.
Links is nog net het afstapje naar de gracht rond de pastorie te zien met ernaast It Lykpaad, het pad waarlangs de begrafenis-stoet naar het kerkhof liep.
In het huis links op de hoek woonde eens Foeke Sjoerds, vermaard schoolmeester en historieschrijver. Echter niet in ditzelfde huis want in 1822 werd er een nieuw huis gebouwd voor het hoofd van de school. Die school stond achter huis huis aan wat nu de Foeke sjoerdsstrjitte heet.

Het witte hek rechts staat voor een nog net zichtbare slagerij (ronde kajuit) met daarachter een ‘n

De Buorren, 1911.
Deze foto wordt ook gebruikt als achtergrond van ons dorpsarchief.
In tegenstelling tot foto uit 1937 hieronder is op deze foto wel veel te zien.
Het huis links was voorheen een boerderij waarvan in 1901 het achterste gedeelte verwoest werd door brand. Het woonhuis aan de voorkant bleef in tweeën bewoond o.a. van 1947-1951 door het gezin van Wessel en Tet Dijkstra en als laatste door Afke de Vries-Dijkstra. Het werd in de jaren zeventig afgebroken en sinds 1993 staat op deze plek een nieuwe woning met als adres De Buorren 15. 
Het hu

De Buorren, 1961. 
Dit is de enige mij bekende foto die vanaf de Boate' Hoeke richting het westen 'kijkt'. Ook de foto's uit Fen Fryske Groun hieronder kijken het westen in.
Links staan twee melkbussen bij de ingang naar de boerderij van Anne Ages de Jong en later Jaap Torensma.
Dan de stellage voor het bord met de aankondigingen/mededelingen bedoeld voor de dorpsgenoten, het huis van transportbedrijf Geert Sijtsma en het hoge dak van de woning bij loonbedrijf Post.
Hier stond tot 1929 de grote boerderij van de familie Heerma. Op 1 oktober

Hervormde Pastorie, 1932.
Op deze plaats moet honderden jaren een pastorie hebben gestaan. Misschien in de tijd vóór de Reformatie maar vrijwel zeker vanaf 1700 en helemaal zeker vanaf 1794 als de -bestaande- oude pastorie wordt afgebroken en een nieuwe wordt opgebouwd. 

Na 1900 vertoont dat gebouw steeds meer gebreken en houdt dat het benoemen van nieuwe predikanten tegen. Daarom wordt er in 1912 besloten het oude gebouw af te breken en een nieuwe pastorie op te bouwen waarin in 1913 de nieuw benoemde predikant komt wonen.

Dominee Pie

Sint Cecilia, 1928.
Dit kerkgebouw moet rond 1200 tot stand zijn gekomen, de toren is in ieder geval van die tijd, het schip is later nog eens vergroot. Gedacht wordt dat monniken van het klooster Mariëngaarde de initiatiefnemers zijn geweest; Cecilia, heilige van de muziek, was de geliefde heilige van de bekende abt van dit klooster, Freark fan Hallum.

Na de reformatie ging het voorheen katholieke kerkgebouw over naar de hervormden, sinds 2005 hoort het gebouw bij de Protestantse Gemeente Oosternijkerk.

In 1935 werd het interieur van de kerk behoor

Op de hoek De Buorren-De Lyts Ein stonden jarenlang een aantal oude panden. Voorheen vormden deze drie huizen het voorste gedeelte van een kop-hals-romp-boerderij, jarenlang in handen van de familie Tilkema die er een herberg/boerderij in hadden gevestigd. In 1906 werd de schuur daarvan afgebroken om plaats te maken voor een woonhuis.
Dat woonhuis stond dwars op de straat en droeg jarenlang de poëtische naam ‘Tempus Fugit’= de tijd vliegt. Naast dit woonhuis kwam er ook een loods, eerst in gebruik door de Firma Slagter en Zwart die er een kunstmesthandel in hadden, late

Een bijzondere foto, in 1955 genomen vanaf een bijzondere plek: het kerkhof rond de Sint Cecilia. Op het kerkhof zijn links en rechts heggen te zien, die zijn intussen verdwenen. Daarvoor in de plaats kwamen stenen muurtjes met daarop een hek van spijlen. Aan de overkant van de weg was er ook nog een heg rondom de tuin van de hervormde pastorie, nu is daar ook een hek met spijlen. 
Onder de A-paal, de elektrische leidingen liepen nog niet onder de grond zoals nu, is een bankje te zien met twee (oudere?) heren. Tegen de muur om het kerkhof stond er ook eentje, afhankelijk van de zon