Jacob Meinsma, agrariër en schrijver
Geboren in 1906 onder Peazens als zoon van een boerenarbeider. Ging in Peazens naar de christelijke lagere school en moest op zijn twaalfde jaar ‘naar de boer’, waar ook zijn vader werkte. Door hard te werken kon hij steeds bij deze boer blijven, ook toen zijn vader, bevangen door de hitte in de zomer van 1923, plotseling overleed. Hij was toen 17 jaar en werd voor vol aangezien als ‘vaste arbeider’. Dat betekende dat hij om 3 uur het bed uit moest om de koeien te gaan melken.
Hij mocht van jongs-af-aan graag lezen en na de lagere school ging hij naar de ‘knapen’ en jongelingenvereniging waar hij veel bijleerde, vooral op historisch en geestelijk gebied. Na zo’n avond bij de jongelingen trof hij Aaltje Vonk waar hij in 1931 mee trouwde. Helaas stierf Aaltje twee dagen na de geboorte van hun zoon Klaas. Jacob trouwde in 1935 voor de tweede keer, nu met Berber Eelkema, zij was ook weduwe. In 1937 begon hij voor zichzelf als gardenier en twee jaar later betrokken ze een boerderijtje aan de zeedijk. Daar brachten ze de oorlog door, herbergden evacués en een Joodse onderduikster.
Na de oorlog was het de bedoeling om naar Canada te emigreren waar Berber ook met haar eerste man een tijd had doorgebracht. In afwachting van de uitslag van de keuring betrokken ze de woning van Romke Boelens en Akke (zus van Berber) in Easternijtsjerk die al naar Canada waren vertrokken. Helaas kwamen twee kinderen niet door de keuring en moesten ze in Fryslân blijven. Jacob pakte van alles aan, hij kocht en verkocht bijvoorbeeld boerenwerktuigen, maar probeerde iets voor zichzelf op te bouwen. Zo begon hij met hekkelwerktuigen (soms zelf ontworpen!) en kreeg veel werk bij boeren. Van het een kwam het ander, er ontstond een combinatie met meerdere deelnemers, maar steeds betrof het machinaal werken voor boeren. Uiteindelijk zou het een goedlopend loonbedrijf worden dat hij in 1971 verkocht aan Frans Postmus. Hij zou nog tot 1972 aanblijven om Postmus in te werken en daarna ging hij met pensioen en kon hij zich weiden aan andere dingen, bij voorbeeld een uitgebreide reis naar Canada.
Ook begon hij zijn dagboek, dat hij ongeregeld had bijgehouden, uit te werken. Hij sloot dat af voor zijn kleinkinderen in 1984. Toen in 1981 De Doarpsskille in Easternijtsjerk tot stand kwam, begon hij ook daarvoor artikelen te leveren. Hij schreef over zijn jeugd in Peazens, over ontwikkelingen in de landbouw, de wegenbouw, de oorlog enz. enz. Een 15-tal artikelen kwam zo van zijn hand. Daarnaast deed hij veel op religieus gebied: zieken en alleenstaanden bezoeken, lid commissie van beheer, ouderling en diaken, preeklezer enz.
Daarover heeft een van zijn latere knechten, Aant de Vries, een prachtig stukje geschreven in De Doarpsskille:
‘Hy hat dus ek jierren yn Peazens-Moddergat trochbrocht en hy hat ek jierren ouderling west yn de tsjerke. We gean fansels net yn op it tsjerkewêzen yn Peazens, mar as ouderling moast Japik ek wolris preeklêze. Dat wie yn dy tiid hiel wat oars as no. No stiet men foar sa’n mikrofoan en elk kin jin ferstean. Dat wie doe wat oars. Men moast it dwaan mei eigen volume en Japik woe net ha dat men letter sizze soe: ‘Wy hawwe der neat fan heard!’ Dus wie hy de hiele wike al oan it oefenjen. Earst yn de keamer, doe yn de skuorre boppe op de teskhúsbalken. Mar hy wie noch bang dat men him net ferstie. Japik wenne flak oan de foet fan ‘e seedyk, krekt bûten Moddergat. Dus naam er it prekeboekje mei efter de seedyk en dêr wie er oan it repetearjen. As de wyn wat geunstich wie, koe men him op Skiermuontseach hearre!!’
Jacob heeft nog een aantal jaren in Nes gewoond, maar kwam terug in Easternijtsjerk waar hij in 1995 zou overlijden, bijna 89 jaar. Berber stierf in 1997, zij was 93 jaar.
Kleindochter Annette Holwerda kreeg het dagboek van haar grootvader in handen, veelal in losse vellen papier, en besloot er een geheel van te maken, aangevuld met brieven en gedeelten uit artikelen uit De Doarpskille. In 2014 publiceerde zij het boek ‘Jacob’, uitgegeven in kleine kring.
Colofon
'Jacob', samenstelling Annette Holwerda
