Strjitten

Volgens een opgave uit 1698 behoorde de grond waarop deze boerderij staat toen tot Sapema Sate. Waar Sapema, de boerderij dus, zelf stond, is niet bekend maar misschien is er een kleine aanwijzing te vinden in een stukje land dat de naam ‘Stemhuis’ draagt. Er waren voorheen 32 stemdragende boerderijen in Easternijtsjerk, de eigenaars daarvan mochten stemmen in dorps- en gemeentezaken. Als een boerderij (het hornleger) werd afgebroken, kon de stem vervallen. Daarom bouwde men in tijden dat er gestemd moest worden een klein huisje op de oude plek van de boerderij, soms maar voor één dag!, en de stem was gered. Op het kaartje staat bij nummer 2 een klein huisje op grond van voorheen Sapema, later verdween het huisje maar de naam ‘Stemhuis’ voor dat perceel bleef bestaan. Mogelijk stond hier eens de boerderij Sapema Sate.Legenda bij het kaartje: 1. Bollingwier 12. Het  Stemhuis3. Bollingwier 24. Tuin, eigendom Armvoogdij5. Rivier de Paesens6. Verdwenen boerderij Bollingwier 3 Na de Franse Tijd kwam de rijke familie Rijpma in het bezit van de landerijen van Sapema Sate. In 1856 bouwde deze familie de huidige boerderij, een gedenksteen in de achtermuur herinnert aan deze gebeurtenis:  Trijntje Enneus Rijpma heeft op den eersten april 1856 den eersten steen aan dit gebouw gelegd. Nadat de Rijpma’s naar Nijewier vertrokken, kwamen er eerst een aantal arbeiders op de boerderij waarna Andries Gerrits Brouwer rond 1900 de boerderij overnam. Na hem kwam Fokke Ates Noordenbos en tot 1922 was Johannes Gerrits Brouwer boer op deze plek. In 1922 brak de lange periode van Eelze Freerks Postmus aan. Tot slot was het de beurt aan de familie Sikkema, Pieter en tegenwoordig Roel Sikkema. Aan het begin van Bollingwier staat deze boerderij, Sapema, gebouwd in 1856. Gelieve daar langzaam te rijden want hierna volgt een gevaarlijke bocht!

De bewoners van Bollingwier zorgen tijdens de driejaarlijkse dorpsfeesten steevast voor een opvallende versierde wagen. De wagen ‘Op Bollingawier komen de kinderen uit de bloemkool’ baarde opzien, maar ook deze ‘Bollingwierster Tille’ mocht er zijn.  Toen de weg Metslawier – Ternaard nog dwars door Easternijtsjerk en Bollingwier liep, was er een brug over de Peazens vlak bij de oude herberg (Bollingwier 21). De nieuwe weg, aangelegd rond 1970, maakte die brug overbodig. Alleen de oude oprit ernaartoe is nog zichtbaar. Het gedeelte dat door de landerijen naar buurschap Wie onder Nes liep, is ook verdwenen en is bouwland geworden.  Willem Sonnema, Christiaan Holwerda en Tia Hoekstra poseren gewillig voor de fotograaf. De feestwagen staat op de Foeke Sjoerdsstrjitte, tijdens de dorpsfeesten altijd het startpunt van de versierde wagens. De Bollingwierster Tille in 1952.

Een krantenartikel meldt in maart 1952 dat de oude ‘ijsherberg’ z’n functie gaat verliezen. Deze herberg-boerderij was in 1866 door timmerman Ruurd Sipkes Cuperij op een gunstige plek gebouwd. Over de weg kwamen de voerlui langs die hun paarden even in de ‘trochreed’ konden stallen voor een bezoek aan de gelagkamer en over het water kwamen de (turf)skûtsjes die hun waren naar Easternijtsjerk en Peazens-Moddergat brachten. In de winter kwamen de schaatsenrijders na een tochtje naar Dokkum ’s avonds even aansteken voor een drankje en dan kon het gezellig zijn in de ijsherberg, zeker als er een speelman aanwezig was.  Het verhaal gaat dat de stamgasten bij de brand in 1890-91 meer hun best deden om de drank te ‘redden’ dan het andere huisraad.  Na 1952 was dat alles voorbij en werd het gebouw alleen gebruikt als boerderij voor de familie Weidenaar.Zie ook het venster 'Bollingwierster Tille' met daarin de foto die bij het krantenartikel hoort.

Hij komt een aantal keren voor in ons digitale doarpsargyf: Hendrik van der Wagen. Iemand wilde hem zelfs al burgemeester maken, maar hier is hij op de brommer met zijn vrouw Akke Walda. Waarschijnlijk tijdens een dorpsfeest met links de melkflessen van Haike Kingma en daarnaast de vlag van slager Brand Holwerda. Op de hoek De Buorren-De Lyts Ein staan mensen te wachten (op de optocht?) met op de achtergrond het blokje huizen van o.a. It Koopmantsje, de heer Lieuwe Sijtsma. Op de tweede foto Hendrik van der Wagen  met een vracht vlas??Op een weggetje achter Bollingwier rijdt Hendrik van der Wagen met paard en wagen op weg naar huis. Wat er precies op de wagen ligt, is niet helemaal duidelijk maar de vracht is vastgesjord met een balk in de lengte van de wagen. Het lijkt niet op hooi, daarvoor zijn de stengels te lang. Misschien riet?  Volgens zijn vrouw Akke van der Wagen-Walda heeft de fotograaf van deze foto, naam helaas onbekend, met deze karakteristieke foto van het aloude boerenbedrijf ooit een prijs gewonnen. Het origineel van deze foto hangt nog steeds bij haar aan de muur aan Buorfinne 2. Op de derde foto is Hendrik van der Wagen te zien als jager, zijn grote hobby. Met Jouke (links) en Jan (rechts) Hoekstra, buurtgenoten op Bollingwier 2, is hij blijkbaar op jacht geweest en heeft hij een vos geschoten. Jouke houdt de vos trots als een pauw omhoog om aan de fotograaf te laten zien.

Deze in 1905 gebouwde woning werd jarenlang in tweeën bewoond, het was de arbeiderswoning bij de boerderij van Terpstra, even verderop aan Berchhuzen. Van de rechterkant van deze woning zijn op die manier (tot 1945) zeker 15 bewoners bekend, allemaal arbeiders. Het moeten er nog een aantal meer geweest zijn. Zo woonde Klaas Zijlstra er van 1970 tot 1980, maar dan in het gehele pand.  In 2005, precies na 100 jaar, kwam Else Beishuizen er wonen met haar zoon Lucas de Goede. Else verbouwde het huis grotendeels zelf en vestigde er een B&B in met de prachtige naam ‘Op de vlakte’, heel toepasselijk. Er is nog een bouwtekening bewaard gebleven waaruit duidelijk blijkt dat er aan de buitenkant van de woning weinig is veranderd. Nou ja, de dakkapel dan en de ramen. Precies zo’n huis staat er aan de Bredewei in Nijewier en ook De Siercxmawei, op de grens met Easternijtsjerk, heeft eenzelfde bouwwerk. De oorzaak?Dezelfde eigenaar liet deze identieke drie woningen bouwen als arbeidershuis.