Boate' Hoeke - De foto's-1
Boate’ Hoeke, 1906.
Dit is de oudst bekende foto van de Boate' Hoeke. Dit kruispunt wordt sinds jaar en dag de “Boate’ Hoeke” genoemd, de oorsprong van deze naam is onbekend, maar in 1853 was Bote Sapes Posthumus herbergier in het café op de hoek, misschien dat hij de naamgever is.
Het is een kruispunt tussen de Mûnewei (links), Ropsterwei (rechts), De Buorren en de Langgrousterwei (tussen de hoge boom rechts en het café op de hoek).
De tuin bij de boerderij van Bearn Idses Heeringa, ook wel bekend onder de naam ‘De Boer’, links op de foto is rond 1870 aangelegd door Gerrit Vlaskamp.
Het witte huis rechts op de foto is vanouds het dorpscafé, nu niet meer in functie, maar draagt nog steeds de naam Het Hoekje. Soms was de gevel helemaal wit, maar op andere foto’s geheel bedekt met een klimop (zie andere foto's in deze serie).
Op de hoek staat één van de zeven lantaarns die het dorp rond 1900 telde. Het ‘driehoekje’ op het kruispunt is helemaal van gras en op de plaats vanwaar de foto gemaakt is, was toen grasland. In 1910 werd daarop een herenhuis gebouwd voor De Boer, na 1920 was dat huis in gebruik als gereformeerde pastorie.
Boate’ Hoeke, 1925.
Geheel rechts is nog net een stukje van een slagerij zichtbaar, nu vervangen door een nieuwe woning.
Het café op de hoek en de wagenmakerij (met droograk voor de was) links daarvan zitten onder de klimop.
Links naast de wagenmakerij, achter het witte hek, was een bakkerij nu een bloemenzaak.
Links naast de toren van de hervormde kerk zijn nog net de contouren te zien van een boerderij van de familie Heerma die in oktober 1929 is afgebrand.
Het meisje naast de prachtige lantaarnpaal is de dochter van weduwe Kingma, uitgeefster van de foto. Zij staat op meerdere foto’s rond 1925. De weg door het dorp werd in 1856 van grind voorzien, hier lijkt de weg wat beter geplaveid, doch straatstenen zijn het niet: misschien macadam?
Boate’ Hoeke, 1948.
Veertig jaar later is er nog niet veel veranderd. Nou ja, café Het Hoekje zit weer eens voor een groot gedeelte onder de klimop en er is een prachtige paal met richtingaanwijzer (Peazens en Ljussens) gekomen, maar het huis van wagenmaker Sijbe Postma, links van het café, en de bakkerij van Mark Boersma daarnaast lijken weinig veranderd hoewel er in 1937 door beide heren flink verbouwd is.
Het grootste verschil is de enorme elektriciteitspaal vlak voor het café. Deze was in 1906 nog niet aanwezig en in 1930 stond er een stenen gebouwtje midden op het kruispunt.
Midden op de foto is het hoge huis te zien van de firma Van der Lei, gebouwd in 1935 nadat een boerderij op die plaats in 1929 afbrandde. Wie de bakkers- of slagersknecht is op de bakfiets is helaas onbekend, misschien dat iemand dat weet?
Boate’ Hoeke, jaren veertig.
Het belangrijkste kruispunt in het dorp: links De Buorren het dorp in, rechts voor het witte gebouw langs de Langgrousterwei naar Peazens, rechtsbeneden de Ropsterwei naar Mitselwier en linksonder de Mûnewei naar Nijewier.
Hoe deze hoek precies aan haar naam is gekomen, is in de nevelen der geschiedenis verdwenen, maar Bote Sakes Posthumus maakt een goede kans als naamgever. Hij was van 1853 tot 1864 herbergier en timmerman op deze plek.
Er is niet altijd een herberg op deze plaats geweest, de oudste herberg in het dorp stond twee huizen verder De Buorren in (nu Jappie Tanja). In 1830 woonde schoenmaker Klaas de Jong op deze hoek, hij begon er een herberg in.
In 1846 werd het gebouw neergezet zoals het er nu nog steeds staat. Op deze foto zonder de klimop maar op eerdere foto’s van dit kruispunt wordt de herberg getooid met een fraaie klimop. Deze foto is genomen na 1954 want toen werd het transformatorhuisje, dat midden op het kruispunt stond, afgebroken en verplaatst naar de huidige locatie (achter De Buorren 15). Toen zal ook de grote elektriciteitspaal gekomen zijn die zo prominent op deze foto prijkt.
Boate’ Hoeke, jaren vijftig. (foto rechts hiernaast)
Deze foto uit de jaren zestig laat de voortschrijdende tijd zien: de elektriciteitspaal is verdwenen, de stroomdraden lopen nu onder de grond.
Een fraaie lantaarnpaal zorgt voor een adaquate verlichting en de auto doet zijn intrede voor de ‘gewone’ mensen en is niet meer exclusief voor de ‘hogere’ standen in het dorp.
De Buorren 2, 1957.
Deze prachtige boerderij op de Boate’ Hoeke is gebouwd in 1871, het lytshûs ernaast is van 1903. Bijzonder daaraan is dat de boerderij vóór 1871 precies andersom stond, met de ‘kop’ in de richting van de hervormde kerk. Die oude boerderij was een echte Friese kop-hals-rompboerderij, dit nieuwe model heeft een (moderner) dwars voorhuis.
De nieuwe boerderij werd gebouwd door Jacob Louws Heeringa, hij kwam oorspronkelijk van Hantum. In 1871 werd ook een nieuwe tuin bij de boerderij aangelegd door de bekende tuinarchitect Gerrit Vlaskamp, over wie in 2014 nog een tentoonstelling in het Fries Museum werd ingericht. De plantenlijst is bewaard gebleven en toont ons een goud-es, twee platanen, een rode kastanje, een pluim-es, twee goudenregens enz. De totaalprijs was f 126,70 aan planten, besteld bij de firma Bosgra in Burgum. Die tuin moet een juweeltje geweest zijn, gezien de uitvoerige plantenlijst.
Die tuin is lang in stand gebleven maar in 1956, toen de hele Buorren werd aangepakt, wilde de gemeente ook een gedeelte grond bij deze boerderij aankopen. Anne Ages de Jong, toen de bewoner, wilde de grond wel gratis afstaan aan de gemeente, maar dan moest die zorgen voor het rooien van de haag en de bomen, de sloot om de tuin dichtgooien en alles in goede staat achterlaten. De tuin werd daardoor wel een 15 meter ingekort en weg was de Vlaskamptuin.
Boerderij Bearn Idses Heeringa, 1933
Nog een extra foto van de mooie boerderij op de Boate' Hoeke. Deze foto stond in Fen Fryske Groun met als bijschrift ‘mooie boerderij te Ooster-Nijkerk’. Dit moet wel de boerderij De Buorren 2 zijn, met het voorhuis richting de Mûnewei. Deze prachtige boerderij op de Boate’ Hoeke is gebouwd in 1871, het lytshûs ernaast is van 1903. Zie verder hierboven.
